تاثیر متقابل روح و جسم از منظر طب سنتی ایرانی

در دیدگاه پزشکان ایرانی، شناخت و درمان بیماری‌ها بر مینای تاثیر متقابل جسم و روح می باشد. همچنین تغییر مزاج(طبع) و تغذیه بر رفتار و اخلاق انسان تاثیر گذار می باشد.  مثلاً کودکان نباید در شرایطی قرار گیرند که خشم و ترس و اندوه و... بر آنها غلبه کند، زیرا این‌ رفتارها، خود سبب از بین رفتن تعادل طبع آدمی می‌شوند؛ مثلاً خشم، مزاج را بیشتر از حالت اعتدال گرم می‌کند. اندوه، خشکی مزاج به بار می‌آورد. پژمردگی و کم‌ارادگی، نیروی روانی را سستی می‌بخشد و مزاج را به سوی سردی و رطوبت بیش از حد گرایش می‌دهد؛ لذا در خوش خلقی، بهبودی تن و روان نیز هست.

در طب سنتی، هر فردی یکی از مزاج‌های چهارگانه را دارد که هر مزاج، واجد خصوصیات اخلاقی و رفتاری و ظاهریِ ویژه‌ای می‌باشد: صفرا(گرم و خشک)، دم(گرم و مرطوب)، بلغم(سرد و مرطوب) و سودا(سرد و خشک). البته به گفته حکما و پزشکان، بهترین حالت در هر مزاجی، حد تعادل آن می باشد که در این حالت سلامتی حاصل خواهد شد. 

منبع: چه طبعی دارید، دکترمحمد پورفخاران و دکتر علی منصوری، مرضیه نوری آق قلعه، با مقدمه دکتر حسین خبراندیش، نشر ابتکار دانش، تهران، 1390